Răng khôn vừa được nhổ thường hay để lại một hốc lớn, và hầu hết bác sĩ sẽ khâu lại để khép hốc răng, nhưng một số trường hợp không được khâu lại. Các vụn thức ăn thường mắc vào trong hốc răng này. Vậy làm cách nào để loại bỏ thức ăn nhét vào chỗ nhổ răng? Cùng drngocimplant tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây
Có lỗ hổng sau khi nhổ răng khôn có sao không?
Trong hệ thống răng hàm của con người, có một chiếc răng đặc biệt mà sự xuất hiện của nó thường gắn liền với những nỗi lo lắng, bất tiện và cả những cơn đau – đó chính là răng khôn. Chiếc răng này không giống với bất kỳ chiếc răng nào khác bởi vị trí mọc của nó nằm ở tận cùng phía trong cùng của cung hàm, nơi gần như đã chật kín sau quá trình hoàn thiện của các răng còn lại. Răng khôn thường chỉ bắt đầu nhú lên khi con người đã bước vào độ tuổi trưởng thành, tức là từ 17 tuổi trở đi – một độ tuổi mà cấu trúc hàm đã ổn định, không còn dư ra khoảng trống để “chào đón” thêm một thành viên mới.
Chính vì mọc muộn như thế, cộng với việc không còn đủ không gian để phát triển một cách ngay ngắn, nên răng khôn thường có xu hướng mọc một cách ngầm ngầm, lệch lạc, hoặc thậm chí đâm ngang sang răng bên cạnh, gây ra hàng loạt biến chứng về sau như đau nhức dai dẳng, viêm nhiễm, hôi miệng, hoặc ảnh hưởng đến sự ổn định của toàn hàm. Chính vì lý do đó, các bác sĩ nha khoa luôn đưa ra lời khuyên nhổ bỏ răng khôn càng sớm càng tốt, trước khi nó kịp gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe răng miệng và thậm chí là sức khỏe toàn thân.
Tuy nhiên, quá trình nhổ bỏ răng khôn cũng không đơn giản như gỡ một hạt đậu ra khỏi chén cơm. Sau khi thực hiện tiểu phẫu lấy răng khôn ra khỏi ổ, một lỗ trống lớn nhỏ khác nhau sẽ hình thành tại vị trí răng vừa bị lấy đi. Đây là hiện tượng hoàn toàn tự nhiên, không cần quá lo lắng, nhưng cũng không thể chủ quan. Kích thước của hố răng để lại sẽ phụ thuộc vào hướng mọc ban đầu của chiếc răng đó, cũng như độ lớn và mức độ khó của ca nhổ răng. Với những răng mọc thẳng, nhỏ và dễ nhổ thì hố để lại sẽ khiêm tốn hơn. Ngược lại, nếu là răng mọc lệch, chèn vào dây thần kinh hoặc phải rạch lợi, mài xương để lấy ra, thì hố sẽ sâu và to hơn nhiều.
Thời gian lành vết thương sau nhổ răng khôn sẽ khác nhau ở mỗi người. Có những người chỉ vài tuần sau đã lành lành lặn lặn, nhưng cũng không thiếu trường hợp phải mất hàng tháng trời để ổ răng khép miệng hoàn toàn. Điều này phụ thuộc rất lớn vào cách chăm sóc vết mổ mỗi ngày, chế độ ăn uống, cơ địa của từng người và cả yếu tố vệ sinh răng miệng.
Nếu bạn đang chuẩn bị hoặc vừa mới trải qua quá trình nhổ răng khôn, dưới đây là các mốc thời gian quan trọng mô tả tiến trình hồi phục của ổ răng:
- Trong vòng 24 giờ đầu tiên kể từ khi răng được nhổ ra, một cục máu đông sẽ hình thành tại vị trí hố răng. Đây là một phần quan trọng trong cơ chế tự chữa lành của cơ thể. Cục máu đông này không chỉ giúp cầm máu mà còn đóng vai trò như một lớp bảo vệ tự nhiên, ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập và kích thích mô mới phát triển. Vì thế, bạn cần hết sức cẩn trọng, tránh làm vỡ hoặc bong tróc cục máu đông này nếu không muốn đối diện với tình trạng viêm ổ răng khô – một biến chứng đau đớn và khó chịu.
- Trong vòng 2 đến 3 ngày kế tiếp, cảm giác đau buốt bắt đầu giảm dần, mô mềm bắt đầu phục hồi, và tình trạng sưng tấy cũng sẽ lắng xuống rõ rệt. Máu sẽ không còn rỉ ra nữa nếu bạn giữ gìn đúng cách và không ăn uống đồ cứng hay nóng quá mức.
- Sau khoảng 1 tuần, lợi (nướu) xung quanh khu vực nhổ răng bắt đầu co lại và làm đầy phần mô hở. Lúc này, cảm giác đau đã gần như biến mất hoàn toàn, bạn có thể ăn uống và sinh hoạt bình thường hơn, nhưng vẫn nên tránh tác động mạnh vào khu vực vừa lành.
- Đến mốc 1 tháng sau ngày nhổ, hầu hết vết thương đã liền lại, không còn cảm giác khó chịu. Tuy nhiên, dù bề ngoài trông có vẻ lành hẳn nhưng lỗ hổng tại chỗ răng nhổ vẫn còn tồn tại – chỉ có điều là đã được mô mềm che phủ khá tốt.
- Từ tháng thứ 2 đến tháng thứ 4, cơ thể tiếp tục quá trình tái tạo xương hàm và mô lợi tại vị trí đó. Trong khoảng thời gian này, lỗ nhổ răng sẽ được lấp đầy hoàn toàn, mô lợi trở nên mịn màng hơn, màu sắc cũng tiệp với những vùng xung quanh, và bạn sẽ không còn cảm giác như từng có một hố sâu nơi ấy.
Tuy nhiên, cần đặc biệt lưu ý rằng nếu sau một thời gian dài mà vùng nướu chỗ nhổ răng vẫn lõm sâu, không liền lại như bình thường, hoặc xuất hiện tình trạng sưng, đau âm ỉ kéo dài, thì rất có thể bạn đang gặp phải một biến chứng tiềm ẩn. Trong trường hợp đó, đừng chần chừ mà hãy nhanh chóng đến cơ sở nha khoa uy tín để được thăm khám, chụp X-quang và kiểm tra xem có phải còn sót lại chân răng, mảnh vỡ xương, hay nhiễm trùng âm thầm nào không. Nếu có, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị kịp thời nhằm tránh để lại những hậu quả không mong muốn về lâu dài.
Xem thêm: Những ngày không nên nhổ răng? Bạn cần biết
Hướng dẫn loại bỏ thức ăn nhét vào chỗ nhổ răng
Chăm sóc vết thương sau khi nhổ
Sau khi trải qua tiểu phẫu nhổ răng khôn – một trong những can thiệp phổ biến nhưng không kém phần nhạy cảm trong nha khoa – điều đầu tiên mà bạn nên làm chính là tìm hiểu kỹ lưỡng về tình trạng vết thương của mình. Một trong những câu hỏi quan trọng mà bạn nên chủ động trao đổi với bác sĩ chính là: “Liệu vết thương có được khâu lại hay không?”
Trong trường hợp vết nhổ được bác sĩ cẩn thận khâu lại bằng chỉ nha khoa, bạn có thể yên tâm hơn phần nào. Việc khâu vết thương sẽ giúp che chắn ổ răng, ngăn không cho thức ăn rơi vào bên trong hốc – nơi đang trong quá trình hồi phục nhạy cảm. Đó là một yếu tố giúp hạn chế nguy cơ nhiễm trùng và đẩy nhanh tốc độ lành thương.
Tuy nhiên, bạn có thể sẽ thấy điều gì đó lạ lẫm khi soi gương hoặc vô tình nhìn thấy qua ánh đèn – những mảng nhỏ li ti có màu xám nhạt, thậm chí đôi khi là sậm màu như đen, xuất hiện quanh khu vực hốc răng. Đừng hoảng hốt hay cho rằng đó là dấu hiệu bất thường. Những mảng màu ấy chính là biểu hiện tự nhiên trong quá trình mô mềm, mô lợi và các tế bào tại vết thương đang dần hồi phục. Đó là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang làm việc, đang hàn gắn chính nó, là minh chứng cho sự tái tạo đang âm thầm diễn ra.
Trong suốt giai đoạn hậu phẫu – dù có khâu hay không – bạn cần đặc biệt chú ý đến cách mình chăm sóc răng miệng. Hãy tiếp tục giữ gìn thói quen vệ sinh răng miệng một cách đều đặn, nhưng nên hết sức nhẹ nhàng và cẩn trọng. Bạn vẫn nên đánh răng vào buổi sáng và trước khi ngủ như thường lệ, kết hợp với việc dùng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng. Tuy nhiên, hãy tránh xa vùng răng nằm gần khu vực nhổ – nơi vết thương còn đang non nớt và dễ bị tổn thương.
Một sai lầm mà nhiều người thường mắc phải đó là tự mình tìm cách lấy đi những mẩu thức ăn vụn còn sót lại quanh vết thương bằng tay hoặc vật nhọn. Đây là hành động cực kỳ nguy hiểm. Dù có mang tâm lý “muốn sạch sẽ” đến đâu, tuyệt đối không được dùng ngón tay, tăm xỉa răng, bàn chải đâm sâu hay bất kỳ dụng cụ nào để cố gắng gỡ lấy mẩu vụn nhỏ ấy. Cũng không nên tò mò dùng lưỡi chạm, đẩy hay khều vào khu vực đó. Những hành động tưởng chừng vô hại ấy có thể đưa vi khuẩn từ môi trường ngoài – hoặc từ chính khoang miệng của bạn – vào trực tiếp vết thương, phá vỡ lớp mô đang lành, làm chậm quá trình hồi phục và thậm chí dẫn đến biến chứng nặng nề.
Một trong những lưu ý quan trọng khác mà bạn không thể xem nhẹ là: hãy tránh xa mọi hành vi tạo lực hút trong khoang miệng. Điều này có nghĩa là không hút thuốc lá, và đồng thời không sử dụng ống hút khi uống nước hoặc bất kỳ loại đồ uống nào. Nguyên nhân là vì mỗi khi bạn hút – dù là khói thuốc hay một ngụm sinh tố – lực hút ấy có thể làm bật hoặc kéo lệch cục máu đông trong hốc răng. Cục máu đông ấy, như đã nói ở trên, chính là lớp màng bảo vệ tự nhiên, là “lá chắn sinh học” giúp ngăn vi khuẩn xâm nhập và tạo điều kiện cho mô mới phát triển. Nếu lớp này bị phá vỡ, bạn có thể sẽ gặp phải tình trạng “ổ răng khô” – một trong những biến chứng khiến người bệnh phải chịu đựng những cơn đau buốt dai dẳng kéo dài nhiều ngày và thậm chí phải quay lại phòng khám để xử lý lại từ đầu.
Loại bỏ thức ăn nhét vào chỗ nhổ răng bằng cách súc miệng
Sử dụng nước súc miệng
Sau khi vừa trải qua tiểu phẫu nhổ răng – đặc biệt là răng khôn – điều đầu tiên bạn cần ghi nhớ không phải là uống thuốc gì, ăn gì, mà chính là: đừng vội vàng súc miệng. Nhiều người do thói quen vệ sinh hằng ngày hoặc cảm thấy khó chịu vì máu còn sót lại trong khoang miệng, liền lập tức súc miệng ngay sau khi vừa rời ghế nha sĩ. Điều này tưởng chừng vô hại, nhưng lại là một sai lầm nghiêm trọng.
Trong vòng 24 giờ đầu tiên sau khi răng được lấy ra khỏi ổ, tuyệt đối không nên súc miệng với bất kỳ dung dịch nào – dù là nước muối loãng hay nước súc miệng diệt khuẩn. Lý do nằm ở việc cơ thể đang cố gắng hình thành một “cục máu đông” tại vị trí vết thương. Cục máu đông này không chỉ có tác dụng cầm máu, mà còn đóng vai trò như một tấm màng bảo vệ tự nhiên, bao bọc và thúc đẩy mô mới phát triển, tránh để ổ răng bị rỗng sâu hoặc nhiễm trùng. Nếu bạn súc miệng quá sớm, dòng nước mạnh có thể vô tình phá vỡ lớp máu đông này, khiến vết thương hở ra và gây ra tình trạng đau nhức kéo dài, thậm chí dẫn đến nhiễm trùng ổ răng.
Sau khoảng một ngày, khi cơ thể đã có thời gian tạo lớp bảo vệ ban đầu, bạn có thể bắt đầu sử dụng nước súc miệng một cách thận trọng. Trong trường hợp bạn cảm thấy có thức ăn kẹt lại ở khu vực vừa nhổ, thay vì dùng tay hay lưỡi để đẩy ra, hãy lựa chọn giải pháp an toàn hơn là dùng nước súc miệng chuyên dụng có tính chất dịu nhẹ và kháng khuẩn. Hãy tìm đến lời khuyên của bác sĩ để biết nên dùng loại nào phù hợp với khoang miệng đang nhạy cảm của bạn – bởi không phải loại nước súc miệng nào cũng an toàn cho vùng tổn thương sau phẫu thuật.
Một điều đặc biệt cần lưu ý là bạn không nên súc miệng với nước quá nóng hay quá lạnh. Sự chênh lệch nhiệt độ lớn có thể khiến các mao mạch dưới nướu co giãn đột ngột, làm ảnh hưởng đến quá trình lành thương. Hơn nữa, khi súc miệng, tuyệt đối không được dùng lực mạnh, không súc theo kiểu phun trào hoặc nhổ nước ra quá mạnh. Hãy nhẹ nhàng ngậm, đảo đều dung dịch và từ tốn nhả ra – như thể bạn đang ru vỗ chính vết thương của mình.
Sử dụng tăm nước, bàn chải lông mềm sau khi nhổ răng
Ngoài nước súc miệng, còn một số dụng cụ hỗ trợ vệ sinh răng miệng sau nhổ răng mà bạn có thể sử dụng – với điều kiện là vết thương đã qua giai đoạn đau nhức cấp tính. Một trong số đó là tăm nước – thiết bị sử dụng tia nước để làm sạch các khe răng và hốc răng mà chỉ nha khoa hoặc bàn chải thông thường khó chạm tới.
Tuy nhiên, đừng vội vàng sử dụng tăm nước ngay sau khi nhổ răng. Chỉ nên dùng khi bạn cảm thấy khu vực vết thương đã bớt nhạy cảm – thường là sau vài ngày đến một tuần. Và quan trọng nhất, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng. Khi bắt đầu sử dụng, hãy chọn mức áp lực thấp nhất để đảm bảo tia nước không làm bung mô lành hoặc làm trôi lớp bảo vệ tự nhiên ở ổ răng.
Sau khoảng một tuần, khi vết thương đã đóng miệng tương đối, bạn có thể quay trở lại sử dụng bàn chải đánh răng – nhưng cần chọn loại có lông thật mềm và thao tác cực kỳ nhẹ nhàng. Lúc này, bạn vẫn nên tránh chạm mạnh vào vùng răng vừa nhổ, chỉ nên đánh sạch các khu vực khác, còn đối với ổ răng, hãy để nó tiếp tục lành dần.
Nếu bạn phát hiện có vụn thức ăn mắc kẹt trong lỗ răng mà nước súc miệng chưa loại bỏ được, đừng dùng tăm hay vật sắc nhọn để khều ra. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng tăm bông tiệt trùng, thao tác thật khéo léo và dịu dàng, như thể đang chăm sóc cho một vết thương hở của người thân. Chỉ cần chạm nhẹ và đưa đẩy theo mép hố, tránh đâm sâu vào trung tâm vết thương, để đẩy nhẹ những mảnh thức ăn ra ngoài.
Xem thêm: Nên nhổ răng khôn ở đâu hà nội?
Làm cách nào để ngăn thức ăn nhét vào chỗ nhổ răng?
Đừng nhai gần lỗ răng
Sau khi vừa trải qua một cuộc nhổ răng – đặc biệt là răng khôn – điều quan trọng không chỉ nằm ở việc uống thuốc đầy đủ hay tuân thủ đúng lịch tái khám, mà còn ở cách bạn điều chỉnh từng hành động nhỏ hằng ngày để bảo vệ vùng tổn thương một cách tốt nhất. Một trong những điều tưởng chừng đơn giản nhưng lại rất quan trọng, đó chính là việc bạn nên tránh nhai thức ăn ở phía bên có vết thương.
Hãy tưởng tượng vùng lợi vừa trải qua cuộc tiểu phẫu giống như một vết cắt đang lành, mà nếu bạn liên tục “va chạm” vào đó bằng thức ăn cứng, nóng hay có cạnh sắc thì chắc chắn sẽ khiến vết thương lâu lành, thậm chí có nguy cơ bị nhiễm trùng. Việc ăn nhai ở gần hốc răng vừa nhổ có thể khiến các mảnh vụn thực phẩm dễ dàng rơi vào bên trong, mắc lại và khó làm sạch. Điều này sẽ tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển – một rủi ro hoàn toàn không đáng có nếu bạn chỉ đơn giản thay đổi bên nhai.
Súc miệng sau khi ăn
Và sau mỗi bữa ăn, đừng để những mẩu thức ăn còn vương lại trong khoang miệng trở thành nguyên nhân khiến vết thương sưng viêm. Bạn nên súc miệng một cách từ tốn và nhẹ nhàng bằng loại nước súc miệng được khuyến nghị bởi bác sĩ – thường là các dung dịch dịu nhẹ có tính kháng khuẩn. Thời điểm sau khi ăn là lúc mà các mảnh thức ăn chưa bám chặt vào răng hay lợi, vì thế nếu được làm sạch ngay, bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ tích tụ vi khuẩn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn được quyền súc miệng mạnh tay – hãy nhớ rằng mọi hành động lúc này đều cần sự mềm mỏng, như đang chăm sóc một vùng đất mới gieo mầm.
Ăn thức ăn mềm
Khi nói đến chế độ ăn uống trong những ngày đầu sau nhổ răng, bạn hãy thật kiên nhẫn và kỷ luật. Bác sĩ sẽ đưa cho bạn một danh sách các thực phẩm “được phép” và “không nên” ăn – đừng coi đó là lời khuyên qua loa, mà hãy xem như kim chỉ nam trong hành trình phục hồi. Tất cả những món ăn được cho phép trong giai đoạn đầu hầu như đều là thực phẩm mềm, dễ nuốt, ít gia vị và nhiệt độ vừa phải. Cháo loãng, súp, khoai tây nghiền, trứng luộc chín mềm hoặc sữa chua không đường là những lựa chọn lý tưởng.
Ngược lại, những món có kết cấu cứng, dai, giòn như bánh tráng nướng, thịt khô, rau sống hoặc hạt khô đều là “kẻ thù” của vùng nướu đang tổn thương. Không chỉ vì chúng dễ mắc vào lỗ răng mà còn vì khi nhai mạnh, bạn có thể vô tình tạo áp lực lên vết thương khiến cục máu đông bị đẩy lệch hoặc vỡ ra. Đặc biệt, các loại thực phẩm có vị chua, cay, mặn đậm hoặc quá nóng cũng cần tuyệt đối tránh trong giai đoạn này. Những hương vị mạnh này có thể làm kích ứng vùng lợi nhạy cảm, thậm chí gây xót, làm tan lớp máu đông – điều không ai mong muốn.
Tránh các hoạt động hút
Một yếu tố khác thường bị bỏ qua nhưng lại vô cùng quan trọng, chính là việc tránh tạo ra lực hút trong khoang miệng. Nhiều người có thói quen hút nước bằng ống hút, hoặc vô thức hút thuốc sau khi ăn – nhưng bạn có biết, chỉ một hành động nhỏ ấy thôi cũng có thể khiến ổ răng khô – một biến chứng rất đau đớn và khó chữa? Ổ răng khô là hiện tượng xảy ra khi cục máu đông bị bật ra khỏi vị trí vết thương, để lại hốc xương trống không được bảo vệ, dẫn đến đau nhức kéo dài và làm chậm đáng kể tiến trình hồi phục.
Vì vậy, tuyệt đối không nên uống nước bằng ống hút trong ít nhất một tuần sau nhổ răng. Hãy cầm cốc và uống từng ngụm nhẹ. Cũng không nên hút thuốc lá – dù bạn có nghĩ rằng mình chỉ “hít nhẹ một hơi cho đỡ thèm”. Lực hút khi hút thuốc đủ mạnh để làm bật cục máu đông ra khỏi lỗ răng. Và cuối cùng, hãy tránh khạc nhổ liên tục hoặc quá mạnh. Hành động này có thể tạo ra lực đẩy từ trong ra ngoài khoang miệng, tương tự như hút vào – cũng nguy hiểm không kém.
Nhổ răng khôn thường sẽ để lại một lỗ hổng đây là điều bình thường, và sau 1 thời gian vết thương sẽ lành. Với các cách loại bỏ thức ăn nhét vào chỗ nhổ răng trên đây giúp các bạn có thể chăm sóc răng sau nhổ hiệu quả tại nhà.
